Sáng ngày 08/7/2020, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) đã họp trực tuyến về tình hình Libya và hoạt động của Phái bộ Hỗ trợ LHQ tại Libya (UNSMIL) dưới sự chủ trì của ông Heiko Mass, Bộ trưởng Ngoại giao CHLB Đức, nước Chủ tịch luân phiên HĐBA trong tháng 7/2020. Ngoài các nước thành viên HĐBA, phiên họp có sự tham dự của đại diện Libya, các nước láng giềng, các nước và tổ chức khu vực tham gia Hội nghị Berlin về Libya tháng 1/2020 (Algeria, Ai Cập, Ma-rốc, Congo, Chad, Sudan, Thổ Nhĩ Kỳ, Các tiểu vương quốc Ả-Rập thống nhất, Qatar, Italia, Hà Lan, Hy Lạp, Thụy Sỹ, Liên minh Châu Âu, Liên minh Châu Phi và Liên đoàn Ả-Rập).
Báo cáo trước HĐBA, Tổng Thư ký LHQ António Guterres bày tỏ quan ngại về tình hình chiến sự leo thang với sự can dự từ bên ngoài ở cấp độ chưa từng có ở Libya từ trước đến nay; lên án các cuộc tấn công nhắm vào thường dân và cơ sở dân sự, trong đó có 21 cuộc tấn công vào các cơ sở y tế từ đầu năm 2020 đến nay. Tổng Thư ký nhắc lại các cam kết của các nước tại Hội nghị Berlin về Libya trong thúc đẩy giải pháp hòa bình cho xung đột ở Libya; kêu gọi các bên liên quan tại Libya ngay lập tức chấm dứt chiến sự, quay trở lại đàm phán và bảo đảm tiếp cận nhân đạo đầy đủ trong bối cảnh đại dịch COVID-19, cho biết Tổng Thư ký đã liên hệ trực tiếp với lãnh đạo của các bên ở Libya để thúc đẩy các nội dung này; nhấn mạnh các bên liên quan ở Libya và các Quốc gia Thành viên LHQ có trách nhiệm thực thi đầy đủ lệnh cấm vận vũ khí của HĐBA liên quan đến Libya.
Trong phát biểu, các nước và tổ chức khu vực đều chia sẻ quan ngại về tình hình chiến sự ở Libya trong bối cảnh COVID-19; kêu gọi khôi phục đàm phán hòa bình với sự hỗ trợ của UNSMIL; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chấm dứt can thiệp từ bên ngoài và tuân thủ đầy đủ lệnh cấm vận vũ khí của HĐBA. BTNG Đức Heiko Mass đề xuất việc thiết lập một khu vực phi quân sự ở khu vực xung quanh thành phố Sirte trong bối cảnh thỏa thuận ngừng bắn dài hạn chưa được thông qua. Một số nước nhấn mạnh sự cần thiết của việc xử lý các hành vi vi phạm luật nhân quyền, nhân đạo quốc tế ở Libya. Đại diện Libya tái khẳng định Chính quyền Libya hiện tại (Chính phủ Đoàn kết Dân tộc – GNA) là thể chế chính danh duy nhất ở Libya, mong muốn cộng đồng quốc tế và HĐBA có hành động cụ thể hơn nhằm thúc đẩy giải quyết xung đột tại Libya.
Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại LHQ tái khẳng định tầm quan trọng của việc thúc đẩy các cam kết của Hội nghị Berlin về Libya, đã được HĐBA ủng hộ thông qua Nghị quyết 2510. Đại sứ kêu gọi các bên liên quan ở Libya chấm dứt chiến sự ngay lập tức và quay trở lại đàm phán hòa bình trên 03 kênh chính trị - quân sự - kinh tế; ghi nhận nỗ lực của LHQ, UNSMIL, các nước láng giềng của Libya và các tổ chức khu vực trong thúc đẩy hòa bình ở Libya; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ lệnh cấm vận vũ khí của HĐBA liên quan đến Libya. Đại sứ cũng tái khẳng định sự ủng hộ đối với hoạt động của UNSMIL và chia sẻ sự cần thiết của việc bổ nhiệm Đại diện đặc biệt mới của Tổng Thư ký về Libya (thay thế ông Ghassan Salamé, đã từ chức đầu tháng 3/2020).
*Xung đột tại Libya tiếp tục là một trong những xung đột vũ trang khốc liệt nhất trên thế giới hiện nay, trong bối cảnh các bên liên quan tại Libya tiếp tục giao chiến bất chấp lời kêu gọi ngừng bắn toàn cầu của Tổng Thư ký LHQ António Guterres trong bối cảnh đại dịch COVID-19. Theo thông tin từ UNSMIL, trong 6 tháng đầu năm 2020, số thương vong dân thường là hơn 300 người, tăng 172% so với cùng thời điểm năm ngoái. Hơn 400.000 người bị mất nhà cửa kể từ tháng 4/2019. Tính đến ngày 08/7/2020, Libya đã ghi nhận 1.182 ca nhiễm và 35 trường hợp tử vong vì COVID-19.
**Hội nghị Berlin về Libya (ngày 19/1/2020) được tổ chức trên cơ sở sáng kiến của Thủ tướng Đức Angela Merkel với sự tham gia của lãnh đạo Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc, Algeria, Ai Cập, Italia, Thổ Nhĩ Kỳ, Congo, UAE, Liên minh Châu Phi, Liên đoàn Ả Rập, Liên minh Châu Âu, UNSMIL và Tổng Thư ký LHQ. Hội nghị đã thông qua một văn kiện kêu gọi chấm dứt can thiệp từ bên ngoài vào xung đột tại Libya và thúc đẩy giải pháp chính trị cho vấn đề Libya, do người Libya dẫn dắt và làm chủ trên cơ sở đối thoại theo 03 kênh chính trị - quân sự - kinh tế. Trên cơ sở đó, ngày 11/2/2020, HĐBA LHQ đã thông qua Nghị quyết 2510 ủng hộ văn kiện của Hội nghị Berlin về Libya./.