​

Sáng 4/3/2020, tại trụ sở Liên hợp quốc ở New York, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) đã họp nghe báo cáo về tình hình Nam Xu-đăng và hoạt động của Phái bộ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại nước này (UNMISS). Đại diện đặc biệt của Tổng Thư ký LHQ kiêm người đứng đầu UNMISS, ông David Shearer và Điều phối viên Diễn đàn phụ nữ về Tiến trình hòa bình và chính trị ở Nam Xu-đăng (WMF), bà Betty Sunday đã báo cáo tại cuộc họp.

Theo các báo cáo viên, tình hình tại Nam Xu-đăng đã có tiến triển tích cực, đặc biệt là việc quyết định thành lập Chính phủ chuyển tiếp ngày 22/2 và việc giảm tổng số các bang từ 32 xuống còn 10 như hiện trạng trước năm 2015[1]. Điều này thể hiện sự thỏa hiệp, cam kết chính trị và quyết tâm hành động vì lợi ích đất nước của các lãnh đạo Nam Xu-đăng. Tuy nhiên, xung đột và bạo lực, đặc biệt là bạo lực tình dục đối với phụ nữ và trẻ em gái vẫn tiếp diễn. Hàng triệu người hiện mất nơi cư trú và ước tính có 7,5 triệu người Nam Xu-đăng cần hỗ trợ nhân đạo. Ông David Shearer cho biết UNMISS tiếp tục triển khai các hoạt động theo đúng sứ mệnh do tình hình còn phức tạp, các Cơ quan liên chính phủ và Phát triển (IGAD) và các bên ở Nam Xu-đăng vẫn cần phải được hỗ trợ trong triển khai Thỏa thuận Hòa bình 2018.

Các nước thành viên HĐBA bày tỏ ủng hộ việc triển khai đầy đủ Thỏa thuận Hòa bình, hoan nghênh quyết định thành lập Chính phủ chuyển tiếp và kêu gọi các bên liên quan tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn. Các nước đặc biệt quan tâm và ủng hộ việc cộng đồng quốc tế cần hỗ trợ nhân đạo cho Nam Xu-đăng. Nhiều nước đề nghị trong thời gian tới Nam Xu-đăng cần chú trọng thực thi công lý trong giai đoạn chuyển tiếp, chống tham nhũng và xây dựng hệ thống tài chính minh bạch, bảo đảm các quyền tự do và sự tham gia của các thành phần xã hội trong quá trình tái thiết đất nước, đặc biệt là sự tham gia của phụ nữ. Các nước đánh giá cao vai trò của UNMISS và ủng hộ Phái bộ tiếp tục hoạt động tại Nam Xu-đăng.

Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại LHQđánh giá cao việc thành lập Chính phủ chuyển tiếp, và cho rằng nếu giữ quyết tâm chính trị này, các lãnh đạo Nam Xu-đăng có thể giải quyết được các vấn đề còn tồn đọng. Đại sứ đánh giá cao hoạt động của UNMISS, trong đó có đóng góp của lực lượng gìn giữ hòa bình Việt Nam. Trong bối cảnh mới, Đại sứ kêu gọi HĐBA có đánh giá lại về cơ chế trừng phạt Nam Xu-đăng.

*Ngày 22/2/2020, Chính phủ chuyển tiếp ở Nam Xu-đăng được tuyên bố thành lập. Tổng thổng Salva Kiir tiếp tục giữ vị trí Tổng thống, trong khi lãnh đạo phe đối lập Riek Marchar được bổ nhiệm Phó Tổng thống thứ nhất. Hiện các lãnh đạo Nam Sudan đang tiếp tục thảo luận, giải quyết các vấn đề còn tồn đọng để vận hành Chính phủ chuyển tiếp.   

[1] Có bổ sung 3 đơn vị hành chính