Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo
Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vừa có văn bản chấp thuận kiến nghị của Bộ Giao thông Vận tải thông qua về nguyên tắc nội dung cơ bản của Đề án nghiên cứu chung về tăng cường vận tải hàng hóa hai chiều giữa Việt Nam và Lào.
Theo Bộ Giao thông vận tải, hoạt động vận tải nói chung và vận tải hàng hóa nói riêng giữa Việt Nam - Lào đã phát triển nhanh từ khi hai nước ký Hiệp định tạo điều kiện thuận lợi cho phương tiện cơ giới đường bộ qua lại biên giới giữa hai nước (năm 2009) và Nghị định thư thực hiện Hiệp định (năm 2010) tạo điều kiện thuận lợi cho phương tiện cơ giới đường bộ qua lại biên giới Việt Nam – Lào. Tuy nhiên, để đáp ứng được yêu cầu vận tải hàng hóa và vận chuyển hành khách giữa các nước trong tiểu vùng Mê Kông và trong khu vực Đông Nam châu Á, thì còn nhiệu nội dung cần điều chỉnh, đổi mới, hiện đại hóa.
Với việc xây dựng Đề án nghiên cứu chung về tăng cường vận tải hàng hóa hai chiều giữa Việt Nam và Lào, là điều kiện để Bộ Giao thông Vận tải rà soát lại hoạt động vận tải hàng hóa liên vận, hàng hóa quá cảnh, đánh giá các tour, tuyến vận tải hành khách, hạ tầng giao thông, từ đó đưa ra phương án khai thác tối ưu mạng lưới đường bộ hiện có giữa hai nước, đề ra các giải pháp thực hiện Hiệp định tạo thuận lợi cho phương tiện cơ giới đường bộ qua lại giữa hai nước. Khi đề án đi vào hoạt động sẽ hạn chế xe chạy rỗng, tiết giảm chi phí cho doanh nghiệp, tăng cường vận tải hàng hóa hai chiều, tăng kim ngạch thương mại hai nước lên 2 tỷ USD vào năm 2015 và 5 tỷ USD vào năm 2020, tăng kim ngạch xuất nhập khẩu các nước tiểu vùng sông Mekong mở rộng; tạo điều kiện thuận lợi để thu hút hàng quá cảnh từ Lào sang Việt Nam để xuất đi các nước và ngược lại; cơ sở để công tác quản lý nhà nước về vận tải hàng hóa giữa hai nước tổ chức các dịch vụ công phục vụ cho hoạt động vận tải hàng hóa hai nước.
Từ thập niên 2000, quan hệ thương mại Việt Nam – Lào khởi sắc và từng bước phát triển mạnh, kim ngạch giao thương hai chiều không ngừng tăng nhanh với tốc độ trung bình 20-30%/năm. Bằng nhiều biện pháp như: tổ chức Hội chợ thương mại Việt – Lào, Hội nghị giao thương hằng năm ở Thủ đô Viêng Chăn và một số địa phương Lào, ưu đãi thuế suất, tạo điều kiện thuận lợi phát triển thương mại biên giới, ... tổng kim ngạch xuất- nhập khẩu hai nước năm 2010 đã đạt 490 triệu USD; năm 2011 đạt 743 triệu USD; năm 2012 đạt 866 triệu USD, là những bước tăng trưởng rất khả quan.
Bảy tháng đầu năm 2013, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hai nước đạt 561,3 triệu USD; trong đó Việt Nam xuất sang Lào đạt kim ngạch gần 276,5 triệu USD, tăng 16,65% so với cùng kỳ năm trước. Việt Nam xuất sang Lào các loại hàng hoá chủ yếu, xếp theo giá trị từ lớn đến nhỏ là: sắt thép, xăng dầu, phương tiện vận tải và phụ tùng, dây điện và dây cáp điện, sản phẩm từ sắt thép, than đá, hàng dệt may, rau quả, …; trong đó, dây điện và dây cáp điện có mức tăng trưởng cao: hơn 300% so với cùng kỳ năm 2012 ...Việt Nam nhập từ Lào chủ yếu là gỗ nguyên liệu, kim loại thường và ngô.
Hợp tác thương mai Việt Nam – Lào, được sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo hai nước, đang và sẽ đem lại lợi ích cho cả hai bên, góp phần vun đắp mối quan hệ đặc biệt Việt Nam – Lào. Song, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều chưa đạt được mục tiêu mong muốn do còn nhiều hạn chế như: hệ thống cơ sở hạ tầng, bến bãi, cầu đường còn nhiều yếu kém; năng lực tiếp thị của các doanh nghiệp và khả năng cạnh tranh của hàng hoá mỗi nước còn thấp; thủ tục thông quan ở một số cửa khẩu Việt Nam còn rườm rà; phương thức phân phối còn nhiều bất cập, manh mún, nói như Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Việt Nam hợp tác và đầu tư tại Lào Nguyễn Đức Mộc là "chưa có nhạc trưởng"...
Việt Nam và Lào đang đẩy mạnh quan hệ thương mại, trong đó có việc triển khai thực hiện các nội dung Đề án phát triển thương mại giữa hai nước, giai đoạn 2008-2015, xây dựng quy hoạch phát triển mạng lưới chợ biên giới, thúc đẩy thương mại biên giới, phát triển các khu kinh tế cửa khẩu,... nhằm đưa tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hai nước lên hai tỷ USD vào năm 2015. Để đạt mục tiêu này, một trong những việc quan trọng là tăng thị phần hàng hoá của Việt Nam tại Lào. Theo đồng chí Trần Bảo Giám, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Lào, cần giải quyết đồng bộ bốn vấn đề: Một là, Chính phủ hai nước cần tăng cường đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông kết nối lưu thông hai nước như cầu đường, cửa khẩu, kho tàng,.. ; Hai là, các địa phương biên giới giữa hai nước tăng cường hợp tác và qua đó, làm cầu nối phát triển hợp tác giữa các địa phương khác của hai nước; Ba là, các doanh nghiệp cần tăng cường sự hiện diện ở Lào, hợp tác trong lĩnh vực phân phối hàng hoá, có thể theo phương thức "một doanh nghiệp tiêu thụ hàng hoá cho nhiều doanh nghiệp" và nhất là tham gia các hội chợ thương mại Việt – Lào tổ chức hằng năm tại các địa phương Lào nhằm quảng bá sản phẩm cho người tiêu dùng. Bốn là, thúc đẩy hoạt động thương mại biên giới chính ngạch giữa hai nước; đầu tư xây dựng chợ biên giới, trung tâm thương mại, kho thương mại trong khu kinh tế cửa khẩu và khu vực cửa khẩu hai nước để cung ứng hàng hoá thuận lợi vào Lào; tăng cường xúc tiến thương mại biên giới và tăng cường kiểm tra việc thực hiện Thoả thuận giữa hai nước năm 2007 về tạo điều kiện cho người, hàng hoá và phương tiện vận tải qua lại biên giới hai nước.
Vừa qua, tại cặp cửa khẩu Lao Bảo (Việt Nam) – Dansavanh (Lào), Chính phủ hai nước Việt Nam và Lào đã long trọng tổ chức Lễ khai trương chính thức mô hình kiểm tra "một cửa, một lần dừng". Đây là lần đầu tiên mô hình kiểm tra "một cửa, một lần dừng" được áp dụng tại một cặp cửa khẩu quốc tế giữa các nước ASEAN nói chung và trong khu vực Mekong nói riêng nhằm thúc đẩy kết nối, giảm thiểu và đơn giản hoá thủ tục, và tạo thuận lợi về cơ chế, chính sách cho người dân và doanh nghiệp.
Nói về ý nghĩa của sự kiện này, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hồ Xuân Sơn cho rằng mô hình "một cửa, một lần dừng" tại cửa khẩu quốc tế Lao Bảo - Dansavanh là minh chứng sinh động cho quyết tâm và nỗ lực của Chính phủ hai nước Việt Nam và Lào tiếp tục tạo môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng và không gian thị trường chung cho phát triển kinh tế, thúc đẩy thương mại, đầu tư, du lịch và giao lưu nhân dân giữa các nước và các địa phương nằm trên Hành lang kinh tế Đông – Tây. Sự kiện này cũng góp phần quảng bá hình ảnh, tiềm năng và sự hấp dẫn của EWEC đối với giới đầu tư kinh doanh trong và ngoài nước, cộng đồng tài trợ nhằm thu hút thêm nguồn lực thúc đẩy hội nhập, xoá đói giảm nghèo và thu hẹp khoảng cách phát triển. Thứ trưởng Sơn hy vọng, Lễ khai trương là bước khởi động quan trọng, là cú huých thúc đẩy các địa phương của Việt Nam và các nước liên quan cân nhắc áp dụng mô hình kiểm tra "một cửa, một lần dừng" tại các cặp cửa khẩu quốc tế dọc hành lang kinh tế Đông - Tây nói chung, góp phần thực hiện đầy đủ các cam kết trong Hiệp định tạo thuận lợi cho vận chuyển người và hàng hoá qua biên giới trong tiểu vùng Mê Công, tích cực chuẩn bị cho cộng đồng ASEAN hình thành vào cuối năm 2015.
Cúc Nhi